Rodzaje umów w prawie autorskim

27 | 01 | 2017

Piotr Kopeć

Rodzaje umów w prawie autorskim

Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych rozróżnia dwa podstawowe rodzaje umów dotyczące korzystania i rozporządzania prawa autorskimi – umowy licencyjne oraz umowy przenoszące autorskie prawa majątkowe.

Umowa przenosząca autorskie prawa majątkowe ma charakter rozporządzający, co oznacza że uprawniony po jej podpisaniu definitywnie zbywa przysługujące mu prawa autorskie majątkowe. Należy przy tym zwrócić uwagę, że umowa przenosząca majątkowe prawa autorskie obejmuje pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione. Podkreślenia wymaga także fakt, że umowa taka dotyczy wyłącznie przeniesienia autorskich praw majątkowych, gdyż osobiste prawa majątkowe (jak np. prawo do autorstwa utworu) nie podlegają zrzeczeniu się lub zbyciu.

Z kolei umowa licencyjna oznacza udzielenie przez twórcę zgody na wykorzystanie utworu przez licencjobiorcę na wymienionych w umowie polach eksploatacji, przy czym prawa majątkowe nadal pozostają przy twórcy. Umowa taka jest znacznie korzystniejsza dla licencjodawcy, który może taką umowę wypowiedzieć i nie zrzeka się definitywnie praw majątkowych do utworu. Warto zaznaczyć, że umowa licencyjna może zastrzegać wyłączność korzystania z utworu w określony sposób (licencja wyłączna) lub może także nie wykluczać jednoczesnego udzielenia przez twórcę upoważnienia do korzystania z utworu różnym osobom (licencja niewyłączna).

Przed zawarciem umowy w zakresie autorskich praw majątkowych warto rozważyć zatem następujące kwestie:

1. czy naszym zamiarem jest definitywnie przeniesienie autorskich praw majątkowych na nabywcę (w takim przypadku powinniśmy zawrzeć umowę przenoszącą autorskie prawa majątkowe), czy też chcemy tylko upoważnić licencjobiorcę do korzystania z utworu (wówczas powinniśmy zawrzeć umowę licencyjną),
2. w przypadku zawierania umowy licencyjnej należy rozważyć, czy ma być to licencja wyłączna (licencjobiorca będzie wyłącznie uprawnionym do korzystania z utworu), czy też licencja niewyłączna (twórca będzie mógł upoważnić inne osoby do korzystania z utworu na tym samym polu eksploatacji),
3. w obydwu typach umów należy wymienić pola eksploatacji (formy korzystania z utworu), które będą przedmiotem umowy,
4. należy pamiętać o obowiązku zachowania formy pisemnej przy zawieraniu umów o przeniesienie autorskich praw majątkowych oraz umów licencyjnych wyłącznych.